Egzekucja komornicza a upadłość konsumencka

28 maja 2024

Egzekucja komornicza to trudny proces dla każdego dłużnika. Nic dziwnego, że w tym temacie pojawia się zatem wiele wątpliwości i pytań. Część z nich dotyczy właśnie związku między egzekucją komorniczą i upadłością konsumencką. Dłużnicy szukają sposobów na zachowanie części majątku i zastanawiają się, czy są sposoby na uniknięcie prowadzonej przez komornika egzekucji. Postanowiliśmy wyjaśnić ten temat i odpowiedzieć na pytania:

jak dochodzi do egzekucji komorniczej,
jak ona wygląda,
czym jest upadłość konsumencka,
kto może złożyć wniosek o upadłość,
czy upadłość konsumencka wstrzymuje egzekucję komorniczą,
czy samo złożenie wniosku o upadłość już chroni dłużnika,
jakie są skutki ogłoszenia upadłości.

Egzekucja komornicza – jak do niej dochodzi?

Jak dochodzi do tego, że wobec dłużnika jest prowadzona egzekucja komornicza? Wyjaśnijmy to na prostym przykładzie. Osoba fizyczna zaciąga w banku kredyt i po pewnym czasie przestaje go spłacać. Co w tej sytuacji może zrobić wierzyciel, czyli w tym wypadku bank. Ma prawo wypowiedzieć umowę udzielenia kredytu, złożyć pozew do sądu i domagać się spłaty całej kwoty. Sąd sprawdza, czy wierzyciel rzeczywiście miał takie prawo i wydaje wyrok, który określa datę spłaty zobowiązania. Jeśli dłużnik nie wywiąże się z tego w danym terminie, wierzyciel może zgłosić sprawę do komornika.

Jak wygląda proces egzekucji komorniczej?

Kolejne kroki należą już do komornika. Informuje on dłużnika o wszczęciu postępowania i wzywa do spłaty zadłużenia. Jeśli dłużnik nie spłaci zobowiązania dobrowolnie, komornik przystępuje do egzekucji i podejmuje działania, które mają prowadzić do zwrotu należności w gotówce lub spieniężenia majątku dłużnika. Dług może zostać wyegzekwowany między innymi z wynagrodzenia dłużnika, oszczędności na koncie bankowym, majątku ruchomego czy nieruchomości.

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to z kolei umorzenie zobowiązań osoby fizycznej w sytuacji, gdy zaistniała niezawiniona niewypłacalność. O jej ogłoszeniu decyduje sąd rejonowy na wniosek dłużnika. Cały proces reguluje ustawa Prawo upadłościowe.

Wynikiem postanowienia sądu jest oddłużenie osoby, która jest niewypłacalna i spłacenie (chociaż w części) wierzycieli. Plan spłaty może być ustalony na maksymalnie 36 miesięcy, o ile zadłużenie nie było wynikiem umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa. Dzięki upadłości dłużnik ma możliwość szybszego powrotu do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.

Kto może złożyć wniosek o upadłość?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć tylko i wyłącznie osoba fizyczna. Nie jest możliwe złożenie wniosku w chwili prowadzenia działalności gospodarczej. Kolejnym warunkiem jest niewypłacalność dłużnika – nie ma on zdolności do spłaty zobowiązań i sytuacja ta jest stała. Dokładnie wyjaśnia to ustawa Prawo upadłościowe.

Złożenie wniosku o upadłość jest możliwe zarówno w sytuacji, gdy dłużnik jest już w procesie egzekucji komorniczej, jak i w sytuacji, w której egzekucji nie ma. Można się jednak spodziewać, że egzekucja w końcu nastąpi, ponieważ dłużnik często zaciąga kolejne pożyczki na spłatę tych wcześniejszych.

Czy ogłoszenie upadłości wstrzymuje egzekucję?

Co zatem w momencie, gdy egzekucja komornicza jest już prowadzona, a dłużnik, korzystając z przysługującej mu możliwości, złoży wniosek o ogłoszenie upadłości, który zostanie pozytywnie rozpatrzony przez sąd? W takiej sytuacji egzekucja komornicza zostaje wstrzymana i komornik nie może już prowadzić czynności. Mówi o tym artykuł 146 Prawa upadłościowego i naprawczego:

Art. 146. 1. Postępowanie egzekucyjne - zarówno sądowe, jak i administracyjne - wszczęte przeciwko upadłemu przed ogłoszeniem jego upadłości ulega zawieszeniu z mocy prawa z datą ogłoszenia upadłości. Postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Zgodnie z nim, egzekucja jest zawieszona od dnia ogłoszenia postanowienia.

Czy samo złożenie wniosku o upadłość wystarczy?

Często pojawia się pytanie, czy złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości wystarczy, by powstrzymać trwającą już egzekucję komorniczą. Niestety nie, egzekucja może zostać przerwana dopiero po ogłoszeniu postanowienia sądu. Samo złożenie wniosku nie wstrzymuje już prowadzonej egzekucji. Z tego względu nie należy zwlekać ze złożeniem wniosku o upadłość. Warto wziąć pod uwagę, że cała procedura potrwa.

Skutki ogłoszenia upadłości w trakcie egzekucji

Ogłoszenie upadłości w czasie trwania egzekucji komorniczej ma ważne bezpośrednie skutki. Po pierwsze, zawieszone zostaje postępowanie egzekucyjne, które jest w toku. Z dniem ogłoszenia upadłości komornik musi wstrzymać swoje działania. Po drugie, prawomocna decyzja sądu powoduje, że postępowanie egzekucyjne jest umorzone, co oznacza, że nie będzie ono już wznawiane, a komornik jest zobowiązany do uchylenia dokonanych zajęć.

Kolejnym skutkiem ogłoszenia upadłości jest zakaz kierowania egzekucji do majątku, który jest częścią masy upadłościowej. Warto dodać, że nie dotyczy to kilku wyjątkowych sytuacji, na przykład roszczeń alimentacyjnych czy o rentę. Skutkiem prawomocnego ogłoszenia upadłości jest również przekazanie do masy upadłościowej sum, które komornik zdobył w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, ale ich nie rozdysponował.

Co robić, gdy rozważamy upadłość?

Jak wspomnieliśmy, ze złożeniem wniosku o upadłość nie warto czekać. Nawet jeśli nie rozpoczęła się jeszcze egzekucja komornicza, może się ona rozpocząć przed wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości przed sąd. A jak wspomnieliśmy – samo złożenie wniosku o upadłość egzekucji nie zatrzyma.

Warto jednak skonsultować się z prawnikiem przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu postępowania upadłościowego. Być może zaproponuje on inne, lepsze w danej sytuacji sposoby na wyjście z zadłużenia. Pamiętajmy, że upadłość konsumencka to ostateczność i nie jest ona wolna od konsekwencji.

Nasza kancelaria ma duże doświadczenie w przeprowadzaniu klientów przez całą procedurę upadłościową. Doradzimy najlepsze wyjście, pomożemy w złożeniu wniosku i przejściu przez wszystkie etapy tego procesu. Każda sytuacja jest indywidualna, dlatego najlepszym i zalecanym przez nas wyjściem jest omówienie jej na konsultacji.