Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego

23 czerwca 2024

Jednym ze skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej osoby fizycznej jest wejście jej majątku w skład masy upadłościowej. Dotyczy to między innymi nieruchomości, również tej aktualnie zamieszkałej przez upadłego. Syndyk, który zarządza masą upadłościową, może ten majątek spieniężyć, a uzyskane w ten sposób środki przeznacza na spłatę wierzycieli. Jednak upadłego chronią również prawa, które mają go ustrzec przed bezdomnością.

Co na ten temat mówią odpowiednie przepisy? Jakie są warunki przyznania pieniędzy na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych? Od czego zależy wysokość przyznanej kwoty i kto ją ustala? Jak złożyć wniosek o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych? Co w przypadku, gdy nieruchomość wchodząca w skład masy upadłościowej nie została jeszcze sprzedana? Już wyjaśniamy.

Ustawa o prawie upadłościowym

W artykule 342a ustawy Prawo upadłościowe, która reguluje ten temat, przeczytamy, że możliwe jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych nie tylko upadłego, ale również osób, które są na jego utrzymaniu.

„Jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy”.

Upadły może więc liczyć na pokrycie czynszu w miejscowości, w której posiadał nieruchomość lub w miejscowości sąsiedniej. Jest to jednak rozwiązanie czasowe – przyznana kwota może obejmować wartość czynszu od roku do dwóch lat.

Warunki przyznania kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych

Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych nie jest jednak dostępne dla wszystkich, a jest możliwe pod pewnymi warunkami. Po pierwsze, w skład majątku upadłego musiała wchodzić nieruchomość, która była przez niego zamieszkiwana. Po drugie, musi istnieć konieczność zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Oznacza to, że upadły nie ma możliwości zaspokojenia tych potrzeb w inny sposób. Po trzecie w końcu, nie jest to rozwiązanie automatyczne, upadły musi złożyć odpowiedni wniosek, który następnie zostanie rozpatrzony.

Jak złożyć wniosek o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?

Wniosek o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadły powinien złożyć do sądu, który decydował o ogłoszeniu upadłości. Należy odpowiednio uargumentować pismo, wskazać kwotę, o którą się wnioskuje oraz okres zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych (od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy). Należy również wskazać liczbę osób będących na utrzymaniu upadłego.

Następnie wniosek jest rozpatrywany przez sędziego-komisarza, który określa, jaka kwota finalnie zostanie upadłemu przyznana. Sędzia bierze pod uwagę między innymi zdolności zarobkowe upadłego oraz sumę uzyskaną z nieruchomości, która weszła w skład masy upadłościowej i została w związku z tym sprzedana przez syndyka. Przyznana kwota jest wypłacana jednorazowo.

Oczywiście po otrzymaniu postanowienia, które nie jest pomyślne (sędzia nie przyznał kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych lub przyznana kwota jest zbyt niska), upadłemu przysługuje możliwość zażalenia.

Otrzymanie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych a sprzedaż nieruchomości

Często pojawia się pytanie, czy wniosek o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych można złożyć dopiero po sprzedaży nieruchomości. W przytoczonej wyżej ustawie czytamy w końcu, że kwota na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych może być wydzielona z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, która weszła w skład masy upadłościowej. Najczęściej tak właśnie się dzieje, a sam wniosek najlepiej złożyć po sprzedaży nieruchomości. Możliwe jest jednak przyznanie upadłemu zaliczki na potrzeby mieszkaniowe jeszcze przed sprzedażą mieszkania czy domu.

Często dzieje się tak, że upadły musi się wyprowadzić z nieruchomości przed sprzedażą. W takiej sytuacji może on złożyć wniosek o przyznanie zaliczki – będzie ona częścią kwoty, która może zostać przyznana już po sprzedaży nieruchomości. Zaliczka może być przyznana pod warunkiem, że środki w masie upadłościowej na nią pozwalają.

Często przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej blokuje osobę zainteresowaną lęk przed utratą miejsca zamieszkania. Mimo że nieraz upadłość to najlepsze rozwiązanie, to decyzja ta jest bardzo trudna, zwłaszcza jeśli osoba zadłużona ma na utrzymaniu dzieci. Dobrze więc wiedzieć, że prawo daje możliwość zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych i w ten sposób chroni upadłego i jego rodzinę przed bezdomnością. Mimo że jest to rozwiązanie czasowe, daje upadłemu czas na stanięcie na nogi i znalezienie innych rozwiązań.

Postępowanie upadłościowe i dalsze podejmowane przed upadłego kroki wywołują wiele emocji. Warto mieć w tym czasie wsparcie prawne, które ułatwi znalezienie najlepszego rozwiązania. Pomagamy naszym klientom zarówno w przygotowaniu do ogłoszenia upadłości, jak i w zabezpieczeniu jego potrzeb już po jej ogłoszeniu.